Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ανήκει στους μεγαλύτερους Έλληνες πολιτικούς της μεταγενέστερης ιστορίας.

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος γεννήθηκε το 1864, στο χωριό Μουρνιές, 5 χλμ. νοτίως των Χανίων. Ο πατέρας του Κυριάκος Βενιζέλος, ήταν από τα Χανιά. Ήταν έμπορος (σιδηρουργικών σκευών) χονδρικής πωλήσεως. Ήταν πολυμαθέστατος και μιλούσε Γαλλικά και Ιταλικά. Ήταν γραμματέας του Στρατηγού Κουρή κατά την πολιορκία της Μονεμβασιάς. Μετέπειτα υπήρξε γραμματέας και καλλιγράφος του Καποδίστρια και του Βασιλιά Όθωνα.

Η μητέρα του Στυλιανή Πλουμιδάκη, ήταν από την οικογένεια των Χάληδων από την Θέρισσο της Κυδωνίας. Παντρεύτηκε τον Κυριάκο Βενιζέλο, το 1846 σε ηλικία 30 ετών.
Ο Κυριάκος Βενιζέλος είχε έξι παιδιά, τέσσερα κορίτσια και δύο αγόρια, τελευταίο από τα οποία ήταν ο Λευτέρης. Το πρώτο αγόρι, ο Αγαθοκλής, σε ηλικία δύο ετών αρρώστησε από τύφο, με αποτέλεσμα να μείνει σε νηπιώδη κατάσταση στα είκοσι χρόνια που έζησε.
Το πρώτο κορίτσι ήταν η Μαριγώ, που πολύ νέα παντρεύτηκε το Γεώργιο Γιαννουδάκη. Παιδί του Γιαννουδάκη ο Κυριάκος, έλαβε μέρος στο κίνημα του Θερίσου (1905), πέθανε όμως πολύ νέος.
Το δεύτερο κορίτσι ήταν η Ευανθία, σύζυγος του Βασιλείου Σαριδάκη, το παιδί του οποίου χρησιμοποίησε ο Πρόεδρος ως ιδιαίτερο γραμματέα του, και αυτός όμως πέθανε νέος.
Το τρίτο κορίτσι ήταν η σύζυγος του γιατρού Σπυριδάκη.
Το τέταρτο και τελευταίο κορίτσι ήταν η Αικατερίνη (Κατίγκω), σύζυγος του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, δικηγόρου, που καταγόταν από πολυμελή οικογένεια (Ανδρεαδάκη) από το Χωρδάκι Ακρωτηρίου. Η οικογένεια αυτή είχε διακλαδώσεις στα Χανιά, Μονεμβασιά και Ηράκλειο. Αυτός προέρχονταν από τη Μονεμβασιά και είχε υπηρετήσει ως Ελληνοδιδάσκαλος στα Χανιά και εξέδωσε την εφημερίδα Λευκά Όρη. Πολιτεύθηκε και έγινε χειραγωγός του Ελευθερίου Βενιζέλου.

Την πολιτική παράδοση του Μητσοτάκη ακολούθησαν τα παιδιά του Κυριάκος και Αριστομένης. Παιδί του Κυριάκου ήταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, τέως πρωθυπουργός της χώρας. Το τελευταίο παιδί του Κυριάκο Βενιζέλου, ήταν ο Ελευθέριος, που γεννήθηκε στις 23 Αυγούστου 1863 (ή 1864) ή κατά άλλους την 16η Αυγούστου 1864.

Λέγεται ότι το όνομα του Ελευθερίου Βενιζέλου, δόθηκε από τον ιερομόναχο Χατζή Ιερόθεος Καλογριδάκης καλούμενος Γέρο Θεός, ο οποίος είχε βαφτίσει πάνω από 150 παιδιά, με το ίδιο όνομα. Όταν μία φορά ερωτήθηκε, για τον λόγο που δίνει σε όλα τα παιδιά αυτό το όνομα, τότε ο ιερομόναχος απάντησε «κάποιος από όλα αυτά τα παιδιά που τους δίνω το όνομα Ελευθέριος, θα κάνει καλή χρήση του ονόματος του και θα ελευθερώσει αυτόν τον τόπο, την πολύπαθη Κρήτη μας».

Το 1877 έως 1878 ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν οικότροφος στο Λύκειο Αντωνιάδη στην Αθήνα και το 1879 και στο Δημόσιο Γυμνάσιο Αρρένων Σύρου στην Ερμούπολη απ' όπου και αποφοίτησε.

Στέλνοντας ένα γράμμα με τους ελέγχους των σπουδών του, στον πατέρα του, ο πατέρας του φανερά συγκινημένος, του απαντάει γράφοντας «Έλαβα την επιστολή σου με τους ελέγχους των σπουδών σου και ευχαριστήθηκα για την πρόοδο σου και προ παντός για την καλή διαγωγή σου, το τιμιότερο και ασφαλέστερο εφόδιο του νέου αλλά και παντός ανθρώπου. Κάνεις υπερήφανη την οικογένεια σου.

Τελείωσε τις σπουδές του στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών από το 1881 έως το 1886 όπου και αποφοίτησε.