ΑΜΑΡΙΑΝΟ
Το Αμαριανό βρίσκεται περίπου 30 χλμ. νοτιοανατολικά του Ηρακλείου στους πρόποδες του βουνού Αφέντης, σε ένα υψόμετρο 550 μέτρων. Ειναι ένα μικρό χωριό με πληθυσμό 300 κατοίκων, με μια χαρακτηριστική ομορφιά, με πετρόχτιστα σπίτια και μια πλατεία σκεπασμένη απο ένα μεγαλειώδες πλάτανο, κρύβοντας στην κουφάλα του κορμού του ένα μικρό εκκλησάκι. Για τους επισκέπτες υπάρχουν καφενεία με ρακί και παραδοσιακούς μεζέδες, καθώς επίσης και ταβέρνες με παραδοσιακή και σύγχρονη κουζίνα.
Το Αμαριανό βρίσκεται 1,5 χλμ. απο την Κασταμονίτσα, περίπου 4 χλμ. απο την Μαθιά και 8χμ νοτιοανατολικά του Καστελίου. Στον δρόμο προς το Καστέλι, βρίσκεται σε απόσταση 3 χλμ. και ο Λύττος (παλαιότερα Ξυδάς) μεγάλη πόλη κατά την Μινωική περίοδο. Στα περίχωρα βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Κεφαλιώτη με τοιχογραφίες που βρίσκονται σε καλή κατάσταση.
Η αρχαιότερη μνεία του τοπωνυμίου γίνεται σε έγγραφα του 1394-99 Amariano και Mariano. Επίσης αναφέρεται στην επαρχία Πεδιάδος το 1577 από το Fr. Barozzi, από τον Καστροφύλακα το 1583 με 285 κατ. και από τον Βασιλικάτα το 1630.
Στην τούρκικη απογραφή του 1671 αναφέρεται με 105 χαράτσια. Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834, αναφέρεται με 15 χριστιανικές οικογένειες. Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται Αμαριανώ στο Δήμο Καστελίου με 312 Χριστιανούς κάτοικους. Το 1900 αναφέρεται στον ίδιο Δήμο με 372 κατ. Το 1928 αναφέρεται σαν έδρα ομώνυμης κοινότητας με 381 κατ. Το 1940 αναφέρεται Αμαριανόν με 435 κατ., το 1951 με 407, το 1961 με 403 και το 1971 με 360 κατ. Στην τελευταία απογραφή του 2011 εμφανίζεται με 159 κατοίκους.
Οι κάτοικοι του ασχολούνται με την παραγωγή του λαδιού αλλά και της σταφίδας. Ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού, οργανώνει κάθε χρόνο ένα μεγάλο πανηγύρι της 20 του Σεπτεμβρίου για την τιμη του Αγίου Ευστάθιου, αλλά και της 15 Αυγούστου, για την εορτή της Παναγίας.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Κάνετε κλικ στην φωτογραφία για να την μεγεθύνετε